Het is de droom van menig wijnliefhebber: een diepe kelder, gevuld met stoffige wijnflessen uit lang vervlogen tijden. Wijn, zo wordt vaak gedacht, wordt namelijk beter naarmate hij rijpt. Maar voordat je de kelder volstouwt met een Chianti uit de bonusaanbieding is het goed om eerst te weten welke wijn je moet bewaren.
Welke wijn kan ik bewaren?
Wijnen kunnen na jaren rijping in de fles inderdaad interessanter én lekkerder worden, maar dit geldt slechts voor een handje vol wijnen. Meer dan negentig procent van alle wijn kun je het beste binnen 1 of 2 jaar opdrinken. Wijn bewaren op fles heeft geen zin: de smaak zal er alleen maar op achteruit gaan. Niet doen dus!
Slechts een paar wijnen zullen beter worden als je ze een paar jaar laat liggen. Of soms zelfs twintig jaar. Als je zulke wijnen jong drinkt, tonen ze slechts een fractie van de veelzijdigheid van smaken die ze in de loop der jaren kunnen ontwikkelen. Denk aan aroma’s zoals marmelade, gedroogd fruit, noten, paddenstoelen, kaneel en zelfs petroleum. Zulke wijnen jong drinken is zonde en wordt ook wel, schrik niet, kindermoord genoemd. Geduld zal worden beloond!
Leer alles over wijn tijdens een wijncursus van Passion4wines
Waarom kan ik sommige wijnen beter bewaren dan andere?
De aanwezigheid van zuren, alcohol, tannine (bij rood) en suikers (bij zoete wijnen) in een wijn dragen bij aan de houdbaarheid. De combinatie hiervan bepaalt het bewaarpotentieel. Maar ook het karakter van de druif, het oogstjaar en de stijl van de wijnmaker beïnvloeden het vermogen van een wijn om zich te ontwikkelen. En natuurlijk de kwaliteit van de wijn. Het gaat om de opstelsom. Zo eenvoudig is het dus niet.
Zuren
Wijnen met veel zuren, bijvoorbeeld gemaakt van riesling, kun je over het algemeen langer bewaren dan wijnen met weinig zuren, zoals een viognier. Wijnen uit een koel klimaat, zoals Duitsland, bevatten vaak meer zuren en zijn ook vaak langer te bewaren. Een goedgerijpte riesling uit Duitsland of Oostenrijk kan prachtige aroma’s van honing en zelfs petroleum ontwikkelen.
Suikers
Suikers zorgen er ook voor dat je een wijn langer kunt bewaren. Denk aan een pot honing die (mits goed bewaard) zo’n beetje onbeperkt houdbaar is. Een dessertwijn, bijvoorbeeld een goede Sauternes, kun je daarom gerust opbergen en jaren bewaren. Jong smaakt hij vooral fruitig, maar na 10 of 20 jaar ontwikkelen de aroma’s zich tot marmelade, gember en gedroogd tropisch fruit.
Alcohol
Alcohol maakt wijn stabieler (mensen minder). Niet voor niets werden de wijnen in Porto (Port dus) vroeger met alcohol versterkt, zodat ze de zeereis van Portugal naar Engeland konden doorstaan. Wijn uit een slecht oogstjaar heeft vaak minder alcohol en kan daardoor minder lang bewaard worden. Maar dat gezegd hebbende, een edelzoete Riesling met veel suiker en zuren en slechts 7% alcohol kan haast een mensenleven lang mee. Je merkt het: geen regel zonder uitzondering.
Tannine
Tannine komt uit de pitten en schillen van druiven en zorgt voor een stroef mondgevoel (met name aan je tandvlees) in rode wijnen. Sommige druiven hebben amper tannine, maar andere staan er bol van. Bekende voorbeelden zijn cabernet sauvignon, tannat en nebbiolo. Een wijn met veel tannine, zoals een Bordeaux van een hoge kwaliteit, kun je dus langer bewaren. Bovendien zal de tannine naar verloop van tijd rijpen en een zachter mondgevoel geven.
Wijnen kunnen na jaren rijping in de fles inderdaad interessanter én lekkerder worden, maar dit geldt slechts voor een handje vol wijnen. Meer dan negentig procent van alle wijn kun je het beste binnen 1 of 2 jaar opdrinken.
Niet iedereen wordt mooi oud
Naast zuren, suikers, alcohol en tannine is het karakter van de druif belangrijk. De ene druif heeft het vermogen nieuwe aroma’s te ontwikkelen, de andere niet of amper. Druiven zoals sauvignon blanc (vaak uit de Loire of Nieuw-Zeeland) of gamay (Beaujolais) zijn jong het lekkerst. Ook rosé – krachtpatsers uit Bandol of Tavel uitgezonderd – kun je het beste snel opdrinken. Er zijn ook druiven wiens wijnen jong eenvoudig zijn, maar complexer naarmate je ze bewaart. Een oude nebbiolo (Barbaresco en Barolo) doet je denken aan rozen, teer, leer en truffel. Chenin blanc kun je langer bewaren: deze wijn ontwikkelt door rijping op de fles heerlijke aroma’s van kweepeergelei, acacia en honing.
Wijn bewaren? Controleer het oogstjaar
Het oogstjaar telt ook mee, zeker bij Europese wijnen, waar het klimaat minder voorspelbaar is. Een jaar met perfecte weersomstandigheden levert een meer geconcentreerde wijn op, eentje voor de lange termijn. Magere oogstjaren zijn juist snel op dronk en hebben niet genoeg kracht om te rijpen. Tegelijkertijd zijn er ook goede wijnboeren die in zwakkere jaren wijn maken die zich verrassend goed laat bewaren. Kijk voor een overzicht en beschrijving van oogstjaren op de zogeheten vintage charts, bijvoorbeeld op Jancisrobinson.com.
Check het oogstjaar van je wijn >
Geef een wijncursus cadeau:
Wat doet de wijnmaker in de wijnkelder?
Daarnaast is de stijl van de wijn belangrijk. Een fles van een producent die de wijn in contact laat komen met zuurstof (bijvoorbeeld in een open kuip en via houten vaten) is over het algemeen langer houdbaar. Een knisperend frisse verdejo uit een roestvrijstalen vat smaakt juist beter als hij jong is.
In het Italiaanse Barolo is er een tweedeling tussen traditionele en moderne wijnmakers. De traditionele boeren maken van nebbiolo een wijn met veel tannine die soms wel twintig jaar moet rusten. De moderne Barolo’s zijn juist veel sneller op dronk.
De kwaliteit telt
Nog belangrijker is de kwaliteit. Eenmaal in handen van een talentvolle producent kunnen zelfs wijnen rijpen die dit normaal gesproken nooit zouden kunnen. De Sancerre van Cotat en de Morgon van Lapierre gaan veel langer mee dan een willekeurige Sancerre of Morgon uit het supermarktrek. Het omgekeerde is ook waar: Bordeauxwijnen staan bekend om hun vermogen om zich jaren lang te ontwikkelen, maar een eenvoudige Bordeaux van zeven euro smaakt jong het lekkerst en levert geen boeket van aardse aroma’s op. Ook niet als je heel lang wacht.
Een kwestie van smaak
Maar je eigen voorkeur weegt het zwaarst. Er zijn mensen die gek zijn op de aroma’s van een stoffige zolder of een nat bos. Een wijn die een verhaal van vroeger vertelt. Anderen hebben liever een wijn met meer fruit, levendigheid en energie. Eentje met speelse zuren of met grijpgrage tannine die zich mooi laten combineren met een sappig rood vlees. Misschien heb je in de zomer geen zin in een complexe oude wijn, terwijl je in de winter snakt naar ‘belegen’ rood.
Hoe weet ik of ik lang genoeg gewacht heb?
Je kunt natuurlijk twee dozen wijn van een gerenommeerd chateau kopen en er jaarlijks eentje drinken, om de ontwikkeling van de wijn te volgen, maar dit wordt al gauw een dure grap. Je kunt ook op (betaalde) websites de proefnotities van professionals en experts nalezen. Of op apps zoals Cellartracker of Vivino kun je bekijken hoe andere liefhebbers de status van jouw wijn beoordelen.
Trial and error
Zoals je leest is er voor iedere vuistregel een uitzondering te bedenken. Dit maakt het bewaren van wijn onvoorspelbaar. Maar, zo vinden liefhebbers, dit maakt wijn juist interessant en spannend. Het komt voor dat mensen jaren wachten met het drinken van een mooie wijn. Als het eenmaal zover is, vaak tijdens een bijzonder gelegenheid, blijkt de wijn ver voorbij zijn piek te zijn en allang niet meer op dronk. Maar het komt ook voor dat een vergeten fles na jaren nog perfect blijkt te zijn. Wijn bewaren kan dus leiden tot grote teleurstellingen, maar ook tot geweldige verrassingen. Geen pieken zonder dalen!
Leer kwaliteit van wijn herkennen
Door een van onze wijncursussen te volgen, leer je hoe je een wijn beoordeelt en hoe je kwaliteit herkent. Zo weet je steeds beter welke wijn je jouw gasten kunt serveren. Voor de beginnende wijndrinker hebben we een wijncursus voor 2 avonden, maar als je al wat meer weet over wijn is de wijncursus van 5 avonden een aanrader. Bij de wijncursus van 9 avonden gaan we de diepte in en is er veel aandacht voor het combineren van wijn en spijs. Bij deze wijncursus maak je tijdens een wijn-spijs diner kennis met veelvoorkomende wijnspijscombinaties. Deze wijn-spijs lesavond wordt gehouden op de wijngaard ‘de Amsteltuin’ in Amstelveen.